Op maandag 20 april 1992 was het Tweede Paasdag, of zoals de Britten het noemen Easter Monday of ‘boxing day’, met ongekend prachtig weer in deze tijd van het jaar in Londen: zonnig en ver boven de twintig graden. Perfect dus voor een grotendeels openluchtconcert in het oude Wembley Stadium, ter ere van de op 24 november 1991 aan aids overleden Queen-zanger Freddie Mercury.
Onder de titel The Freddie Mercury Tribute Concert For AIDS Awareness werd dit evenement door Brian May en Roger Taylor tijdens de uitreiking van de jaarlijkse Brit Awards in februari 1992 aangekondigd. Het concert was in zeer korte tijd volledig uitverkocht (72.000 kaarten!), terwijl nog niet bekend was welke artiesten en bands zouden optreden en dat in een tijd dat er nog geen sprake was van internet!
Het concert werd wereldwijd rechtstreeks op radio en televisie uitgezonden en de opbrengst van de tickets en de uitzendrechten ging naar de kort daarvoor opgerichte Mercury Phoenix Trust, een stichting die het bewustzijn over de ziekte aids en hiv wil vergroten en geld inzamelen voor aidsonderzoek. Ondergetekende was aanwezig bij dit evenement (na cash-betaling van een duur persticket in het Londense Queen-kantoor in een achteraf driehoog achtergebouw) en bezocht de avond ervoor een concert van Rush in de naastgelegen Wembley Arena (als je er toch bent… en er zijn nog kaarten, dan laat je dit natuurlijk niet voorbij gaan).
Paasmaandag begon dus zonnig en warm en alle metro’s, bussen, trams en straten waren vol concertbezoekers. Zoals het in het Verenigd Koninkrijk gebruikelijk is, stond overal iedereen keurig in de rij voor de ingangen van het stadion. Het concert bestond uit twee delen. Het eerste deel bestond uit korte optredens van vooral heavy bands die duidelijk beïnvloed waren door de muziek van Queen in de beginjaren, hardrock dus.
Eerste helft
De opener, na een korte introductie door de drie overgebleven Queen-muzikanten Brian May, Roger Taylor en (haast onverstaanbaar) John Deacon, was het Metallica dat met een korte set van drie inmiddels bekende songs (Enter Sandman, Sad But True en Nothing Else Matters) opende en daarmee ongetwijfeld veel tv-kijkers liet schrikken, zo heeft ondergetekende in de dagen erna van veel mensen gehoord (‘wat een pokkeherrie!’, was dan vaak de opmerking die ik te horen kreeg). Hierna was het de beurt aan Extreme, die een mooie Queen-medley speelde en hun grote hit More Than Words, waarna Def Leppard de hits Animal en Let’s Get Rocked speelde en daarna samen met Brian May op gitaar Now I’m Here.
Live Aid-organisator Bob Geldof mocht zijn Too Late God zingen (géén hardrocksong), waarna de mannen van Spinal Tap hun The Majesty Of Rock (kan natuurlijk maar over één band gaan) speelden en tenslotte was het de beurt aan Guns N’ Roses met Paradise City en hun cover van Dylans Knocking On Heaven’s Door. De clip van deze uitvoering werd nadien heel veel vertoond, toen deze live-versie op single uitkwam en een grote wereldhit werd. Hierna volgde een toespraak van actrice Elisabeth Taylor en werden er op de grote videoschermen veel beelden van Freddie Mercury vertoond.
Tweede helft
Na de korte pauze begon het tweede gedeelte, waarin alle gastzangers en –muzikanten werden begeleid door de overgebleven Queen-muzikanten, aangevuld met extra muzikanten (o.m. vaste begeleider Spike Edney, Josh Macrae en Mike Moran) en een achtergrondkoor (o.m. Chris Thompson, bekend van Manfred Mann’s Earth Band). Tussen de optredens werd het podium door de hardwerkende roadies omgebouwd voor de volgende act, terwijl het publiek naar videobeelden kon kijken, uiteraard steeds met Mercury in de hoofdrol. De opzet was dat er Queen-songs werden gespeeld en gezongen door verschillende vocalisten die in 1992 in Engeland heel bekend waren, maar van sommige zal de naam anno 2017 niet veel of zelfs niets zeggen.
Het hoofdprogramma begon ook lekker stevig met Tie Your Mother Down, gezongen door Joe Elliott van Def Leppard en als extra gitarist Slash van Guns N’ Roses. De tweede vocalist kent vast iedereen: Roger Daltrey van The Who, die Black Sabbath-gitarist Tony Iommi bij zich had. Deze speelde eerst een stukje van Heaven And Hell en daarna het intro van Pinball Wizard, gevolgd door I Want It All. De derde act was de Italiaanse zanger Zucchero, die de ballad Las Palabras De Amor zong. Hierna werd het weer heavy (Queen is immers als hardrockband begonnen), met eerst Gary Cherone van Extreme met Hammer To Fall en daarna Metallica’s James Hetfield met Stone Cold Crazy. Beide werden op gitaar bijgestaan door Iommi. Een andere hardrocklegende kwam hierna, Led Zeppelins Robert Plant, die Innuendo zong met stukjes uit Led Zep-songs Kashmir en Thank You en daarna Crazy Little Thing Called Love.
Dan was het de beurt aan Brian May en vaste Queen-toetsenist Spike Edney, die de enige nieuwe song speelden: het ontroerende Too Much Love Will Kill You, dat een lang applaus opleverde. Paul Young deed hierna Radio Ga Ga, waarbij het hele stadion synchroon meeklapte. Who Wants To Live Forever werd vervolgens gezongen door Seal, die werd gevolgd door Lisa Stansfield die I Want To Break Free zong. David Bowie was de volgende ster die het podium betrad, samen met Annie Lennox (Eurythmics) zong hij het duet Under Pressure, waarbij Queens Roger Taylor als derde stem fungeerde. Bowie bleef staan en werd vergezeld door Ian Hunter en Mick Ronson èn Joe Elliott en Phil Collen van Def Leppard. Gezamenlijk werd All The Young Dudes gespeeld, de song die Bowie ooit schreef voor Mott The Hoople. Samen met Ronson zong Bowie zijn eigen Heroes, waarna hij midden op het podium knielde en daar het Onze Vader (The Lord’s Prayer) bad.
De volgende sterzanger was George Michael, die begon met de song ’39, wat altijd een meezinger bij Queen-concerten was tijdens het akoestische intermezzo. Samen met Lisa Stansfield zong hij de volgende song van het Innuendo-album, het ontroerende These Are The Days Of Our Lives. Zijn optreden besloot hij met een gospelachtige uitvoering van Somebody To Love. Natuurlijk kon Bohemian Rhapsody niet ontbreken en hiervoor was Elton John aangetrokken, die vanaf het heavy gedeelte werd vergezeld door Axl Rose. De lichtshow was identiek aan die tijdens de afgelopen Queen-tournees te zien was. Op de schermen zag en hoorde je Freddie tijdens het ‘operagedeelte’, zoals dat de afgelopen jaren ook het geval was/is bij de concerten van Queen+ Paul Rodgers en Adam Lambert.
Elton John zong hierna The Show Must Go On, begeleid door Tony Iommi op gitaar. Axl Rose deed hierna We Will Rock You. Zoals gebruikelijk werd dit gevolgd door We Are The Champions. Hiervoor was musicaldiva Liza Minelli (een van Mercury’s favoriete artiesten) vanuit Amerika naar Wembley gekomen. Samen met de meeste, zo niet alle, optredende artiesten werd de song wat uitgerekt en luidkeels meegezongen door het publiek. Als je goed keek zag je ook wat artiesten op het podium staan die niet hadden meegedaan. Hierbij doel ik op Klaus Meine en Rudolf Schenker van de Duitse Scorpions, die het vaak voor elkaar kregen om bij dit soort evenementen niet mee te doen en dan toch weer steeds in beeld te komen. Uiteraard was de laatste muziek die te horen was, de Queen-versie van het Britse volkslied God Save The Queen. Hiermee was dit evenement ten einde. Ondanks dat er ruim 72.000 mensen aanwezig waren, duurde het niet erg lang voordat het stadion leeg was en de bussen en metro’s vol. Voor degene die erbij was blijven de herinneringen aan een bijzondere gebeurtenis.
Van het door de BBC vastgelegde concert werd een VHS-videoband uitgebracht. Jaren later kwam er een dvd uit, met alleen het tweede gedeelte plus wat documentairemateriaal. In 2013 kwam er een blu-ray versie uit, op twee discs. Daarop het eerste èn het tweede deel plus documentaires, repetitie-opnames en een fotogalerij.
De tien meest memorabele optredens van de tweede helft, dus met Queen (Brian, John en Roger plus extra muzikanten als Spike Edney) als begeleiders:
10. Queen+ Robert Plant – Innuendo
Zelf was Robert Plant niet tevreden over zijn optreden, waardoor deze niet op de officiële videoband, dvd en (later) blu-ray disc gezet mocht worden. Maar ja, het is wel rechtstreeks op televisie geweest en dus door veel muziekliefhebbers opgenomen en dus gelukkig veelvuldig op YouTube te vinden. Het is de enige keer dat Queen deze prachtige titelsong van het laatste album met Freddie Mercury live uitvoerde. Sindsdien is dit niet gebeurd, dus ook niet met Paul Rodgers en Adam Lambert als leadzangers, maar wie weet verrast de band ons in november door het nu wèl te doen. Als je de versie van The Dutch Queen Tribute hebt gehoord, dan weet je dat dit een geweldig nummer is om live te horen. Want eerlijk is eerlijk, Innuendo behoort tot de allerbeste songs die Queen ooit op plaat zette!
9. Queen+ James Hetfield – Stone Cold Crazy
Metallica coverde deze song van het derde Queen-album Sheer Heart Attack al vaker, nu met Black Sabbath’s Tony Iommi op gitaar.
8. Queen+ Roger Daltrey – I Want It All
De leadzanger van The Who zingt deze Queen-klassieker van het album The Miracle, ook begeleid door Tony Iommi.
7. Brian May – Too Much Love Will Kill You
Ontroerend moment voor de Queen-fans toen Brian deze song voor het eerst zong en speelde. Je kon haast een speld horen vallen in het immense stadion. Iedereen dacht dat de song over Freddie ging, pas later werd bekend dat de huwelijksproblemen van Brian het onderwerp zijn. May bracht de song in een studioversie op single uit en op zijn soloalbum Back To The Light. Freddie heeft de song ook gezongen en deze versie staat op het album Made In Heaven.
6. Queen+ Gary Cherone – Hammer To Fall
Extreme-zanger Gary Cherone mocht samen met Queen èn Tony Iommi deze populaire rocksong van het album The Works zingen. Gary was hier overduidelijk heel enthousiast over.
5. Queen+ David Bowie & Annie Lennox – Under Pressure
De enige single van Queen met een gastzanger was Under Pressure. Het duet van Freddie en David Bowie werd een grote hit en de verrassende keuze om Bowie aan Annie Lennox te koppelen bleek een terechte.
4. Queen+ Lisa Stansfield – I Want To Break Free
Tegenwoordig kent men haar nog amper, maar Lisa Stansfield sloeg zich met verve door deze grote Queen-hit heen.
3. Queen+ Ian Hunter & David Bowie – All The Young Dudes
De enige niet-Queen song in deze lijst is deze door Bowie voor Mott The Hoople geschreven song. Queen toerde in de beginjaren als voorprogramma met Mott The Hoople en zingt erover in Now I’m Here. Zanger Ian Hunter en schrijver David Bowie worden vergezeld door gitarist Mick Ronson (ex- Spiders From Mars en oud-partner van Hunter in The Hunter-Ronson Band) en door Joe Elliott en Phil Collen van Def Leppard.
2. Queen+ Elton John & Axl Rose – Bohemian Rhapsody
Velen denken dat dit de afsluiter van het concert was, maar dat is niet zo. Dat was, zoals bij alle Queen-concerten sinds de jaren tachtig We Are The Champions (die nu werd uitgevoerd door o.m. Liza Minelli, Elton John en Axl Rose). Elton en Axl hadden volgens diverse bronnen niet gerepeteerd om deze Queen-klassieker te zingen (ze schenen elkaar niet zo te liggen), maar desondanks was het een spectaculaire uitvoering, waarbij ze aan het eind zelfs hand in hand stonden te zingen!
1. Queen+ George Michael – Somebody To Love
Voor velen het onbetwiste hoogtepunt van de dag, deze gospelachtige uitvoering van deze klassieker die ooit op het album A Day At The Races verscheen. Deze versie van Queen+ George Michael en The London Community Gospel Choir werd kort na het concert op single uitgebracht en werd een grote wereldhit. Vandaar de terechte nummer één!
